Soms is het donker en moeilijk en durf ik al eens de moed te verliezen. Dan doet een boek als dit van Joanna Macy en Chris Johnstone deugd.

Joanna Macy is een 94-jarige Amerikaanse dame. Ze is milieuactivist, auteur van twaalf boeken en wetenschapper op het gebied van boeddhisme, algemene systeemtheorie en ecologie. Ze organiseert sinds 1970 wereldwijd workshops en heeft ondertussen vele volgers die haar werk verderzetten. Een inspirerende madam, vind ik.

Wat is Actieve Hoop?

Het gaat hier niet over hoop ‘hebben’ op iets. Maar over iets ‘doen’. Verlangen om iets te bereiken en ook al is het niet zeker dat het zal lukken, daar toch alles voor doen. Zo’n doel waar je acties op afstemt, geeft zin aan het leven. En ook al boek je niet direct resultaat, het voelt toch goed. Want de weg ernaartoe geeft energie. Zeker als je merkt dat er toch wel veel gelijkgestemden zijn. Ik begrijp helemaal wat ze bedoelt. Bij het lezen van dit boek, heb ik regelmatig zitten mijmeren. Het is waar dat ik gelukkig word van de (kleine) acties die ik neem voor onze planeet en de mensen die ik daardoor leer kennen.

Drie verhalen uit onze tijd

1.Business as usual: Onze manier van leven, moet niet veranderen. Groei-economie is essentieel.

2.De Grote Ontrafeling: Er zijn sociale en ecologische systemen aan het kapot gaan. Er wordt haat gepredikt, er zijn oorlogen, politiekers liegen, …

Die haat, oorlogen en liegende politiekers zijn nodig om onze groei-economie te kunnen behouden. Hard tegen hard om rijk te worden of te blijven. De wereld wordt zeer rechts. Wat er in Nederland gebeurde, staat hier ook in de verkiezingspeilingen. Die ene partij zal waarschijnlijk verpletterend winnen bij de volgende verkiezingen. Als zo’n mensen aan de macht komen, zal de Grote Ontrafeling nog sneller gaan. (Hitler is ook democratisch verkozen)

3.De Grote Ommekeer: Dit verhaal is een andere weg vooruit. De sociale en ecologische structuur van de wereld wordt verdedigd en er is activisme vóór het leven. Er zijn al zeer vele maar kleine initiatieven hiervan. Ze zijn ook verspreid. Bijvoorbeeld: coöperatieven voor hernieuwbare energie, CSA’s, lokaal geld, natuurverenigingen, enzovoort.

Doel:

Evolueren van een industriële groeisamenleving naar een levensondersteunende samenleving. Dit is een serieuze revolutie. Eigenlijk even allesomvattend als de landbouwrevolutie tienduizend jaar geleden en de industriële revolutie van 300 jaar geleden. Het is nog niet duidelijk of dit ons zal lukken. Blijven we in ‘business as usual’ en maken we elkaar en onze planeet kapot? Of gaan we het beste in de mensheid naar boven laten komen?

Hoe dit bereiken?

Door het ‘Werk dat weer verbindt’. Dit is een samenwerkingsmodel dat kracht geeft. Het is eind jaren ’70 ontwikkeld door Joanna Macy en wordt gebruikt in alle continenten op onze planeet. Honderdduizenden mensen van verschillende godsdiensten, met verschillende talen en van verschillende leeftijden kennen het. Ik had er al over horen vertellen door een collega in de zorg.

Je krijgt dankzij deze methode inspiratie en kracht om tot een hogere ecologische intelligentie te komen. Dit klinkt wel zeer mysterieus vond ik. Tot ik enkele voorbeelden las. Neem nu het begrip ‘tijd’. In de geïndustrialiseerde wereld denken we op de korte termijn. Alles moet steeds sneller om elk jaar meer te kunnen produceren, dus winst te maken. Ons doel is groeien. Daarvoor besparen we op veiligheid, sociale verantwoordelijkheid en regelgevende zaken. Besluitvorming op bedrijfs- en regeringsniveau gebeurt voor enkele jaren. Met de rest wordt geen rekening gehouden. Da’s voor daarachter, zou mijn schoonvader zeggen. Fossiele brandstoffen en afgeleiden (bv. plastic) zijn belachelijk goedkoop omdat we de kosten voor de toekomst niet meerekenen. Die schuiven we gewoon door. Ocharme onze kinderen! Eigenlijk is de grootste misdaad tegen hen de productie van nucleair afval. Het is onzichtbaar en het duurt miljoenen jaren eer het afgebroken raakt. Maar we hebben geen langetermijnoplossing voor veilige opslag. De betonnen bunkers of stalen vaten waar het in bewaard wordt, hebben maar een levensduur van max 100 jaar. De eerste kerncentrales werden in gebruik genomen in de jaren ’50 in Rusland, vertelt meneer Google me. Het kernafval daarvan is dus al langer dan 70 jaar opgeslagen. Wat gaan we binnenkort daarmee doen? Beleidsmakers zijn eigenlijk brandweerlui. Ze blussen branden.

Eigenlijk moet dit anders. We moeten terug zoals bepaalde inheemse volkeren gaan denken. Als zij vergaderen, vragen zij zich af wat de invloed zal zijn van hun beslissingen op de zevende generatie na hen. Zij hebben het gevoel tot een familie te behoren. Voorouders vinden ze belangrijk. En ook voor kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, … willen zij zorg dragen. Wij zijn dat kwijt, zijn zeer individualistisch en gemakzuchtig geworden. Het is zoals uit een vliegtuig springen zonder parachute, erop vertrouwend dat we onderweg, voordat we landen, wel een oplossing zullen vinden om niet te pletter te slaan.

‘Het Werk dat weer Verbindt’ wil mensen onder andere leren om in een ander tijdsbestek te leven. Ook in Vlaanderen worden er workshops en lezingen aangeboden: https://actievehoop.be/