Een stoere ranger die je in een Afrikaans wildpark meeneemt op safari, op zoek gaat naar wilde dieren en je allerlei feiten vertelt over het reservaat waar hij opereert. Dit was het beeld dat ik voor ogen kreeg toen ik voor het eerst over tuinrangers hoorde.
Iets minder spectaculair is het, maar toch ook echt cool hoor. Ik wil het graag worden.
Wist je dat 9% van Vlaanderen uit tuinen bestaat? Da’s best veel als je weet dat we maar 3% natuurgebied hebben en 11% bos. Een enorm potentieel dus om klimaatverandering en biodiversiteitsverlies een beetje tegen te houden. Alle beetjes helpen. Dus daarom wil Vlaanderen haar gemeenten ondersteunen om inwoners te informeren hoe ze hun tuinen meer biodivers en klimaatrobuust kunnen maken. Een koelere tuin die regenwater beter vasthoudt, waar vlinders en vogels zich thuis voelen en waarin je zelf helemaal tot rust kan komen, da’s toch een droom voor iedereen?
De tuinrangers, die in 2020 het levenslicht zagen, zorgen dat die droom werkelijkheid wordt. Een tuinranger werkt als vrijwilliger voor de gemeente. Je krijgt van hen een boeiende opleiding bij Inverde en daarna kan je gratis tuinadvies op maat gaan geven aan tuineigenaars. Dat klonk als muziek in mijn oren. Da’s toch echt iets voor mij he?
Ik sprak dus de verantwoordelijken in onze gemeente aan maar ge weet hoe dat gaat als iets wat geld kost he. Gelukkig wint de aanhouder meestal en nu heeft Londerzeel zich uiteindelijk toch ingeschreven. Er zouden 5 tuinrangers mogen starten bij ons. Frans De Smedt, Velt-lesgever, gaat in Londerzeel de opleiding geven. De cursus, mooi gedocumenteerd met natuurfoto’s, ziet er echt prachtig uit. Er zijn ook toffe hulpmiddelen en documentatie die je kan meenemen op de tuinbezoeken.
Op 25 januari gaat er in Londerzeel een infomoment door en hier kan je je inschrijven als je ook graag komt luisteren. Want misschien wil jij ook wel tuinranger worden? Ik kijk er iig al enorm naar uit!
Geweld, opzettelijk vernielingen aanbrengen, radicale en agressieve acties, ik heb het daar moeilijk mee.
En toen zag ik hoe ineens actievoerders voor het klimaat zich gingen vastlijmen aan kunstwerken. Of soep en verf over de kaders rond of glas voor waardevolle schilderijen gooien. Prachtige kunstwerken roepen emoties op. Dit willen vernietigen, is niet de juiste manier!
Vind ik …
Ik lees al een hele tijd vanalles over het klimaat en onze planeet. Dus wilde ik ook wel eens uitzoeken wat deze activisten doen en wat hun bedoeling is. En of hierdoor de maatschappij zich niet zal keren tegen iedereen die het goed meent met het klimaat. Ik had het gevoel dat al onze inspanningen nu kort en klein geslagen werden door enkele brute individuen die vooral amok willen maken.
Groot was mijn verbazing toen ik merkte dat wetenschappers en verenigingen zoals Grootouders voor het klimaat pal achter deze acties staan. Kunstwerken aanvallen is toch niet doelgericht? Wat heeft kunst met de klimaatcrisis te maken? Zouden ze niet beter vervuilende fabrieken besmeuren?
Blijkbaar doen TotalEnergy-activisten dit al lang. Maar de media pikt dit niet op omdat mensen daar onverschillig tegenover staan. Iets anders zoeken dan om aandacht te krijgen? Ik weet het niet maar vind dit fenomeen wel enorm boeiend.
Maar het is meer dan chaos. En het is niet zomaar iets van drieste individuen. Het is sociologie! En het heet: de ‘radicale-flanktheorie’. De acties van een radicale flank van een sociale beweging kunnen een enorm effect hebben op het succes van de volledige beweging. Dankzij deze acties komt het thema ‘klimaat’ veel regelmatiger in de media. Zelfs de grote massa spreekt er ineens over. En natuurlijk veroordelen ze de acties. Maar het zorgt er wel voor dat ze nu gaan luisteren naar het meer gematigde deel van de beweging. Ik snap wat ze bedoelen. De activisten creëren een podium waar het gematigde deel nu wél mag verkondigen wat het probleem is. Zij worden nu ineens niet meer als zo extreem gezien.
Eigenlijk zijn die activisten onze stormfuseliers in de strijd tegen de klimaatcrisis. Het zijn martelaars.
Dan wil ik dit podium toch even gebruiken om jou te vragen of jij het ECT, energiehandvestverdrag kent? Het is een verdrag van onze regeringen met de fossielebrandstofindustrie om ervoor te zorgen dat we zeker zijn van energie. Maar als regeringen maatregelen willen nemen tegen de klimaatcrisis die nadelig zijn voor deze industrie, moeten ze miljarden aan schadeclaims betalen. Willen we de mensheid kunnen redden, moeten we uit dat verdrag stappen. Frankrijk, Nederland, Duitsland, Slovenië, Italië en Spanje willen een gecoördineerde Europese uitstap. Onze Vlaamse regering wil dat niet. Daardoor kunnen we dus niet gaan investeren in hernieuwbare energie. Word jij daar ook zo boos van? Hier kan je de petitie tekenen om onze beleidsmakers te vragen toch eens goed na te denken.
Wist je dat er op de klimaatconferentie in Egypte deze dagen, 636 lobbyisten uit de fossielebrandstofindustrie druk aan het onderhandelen zijn om onze regeringsleiders te overtuigen vooral bezig te blijven met uitstoten? En wist je dat de berekening van de individuele C02-voetafdruk ook van hen komt? Zo focussen we meer op onszelf. Het eerst in eigen boezem kijken voor we anderen veroordelen, is ons steeds geleerd. Goede tactiek he om de massa braaf te houden zodat zij verder kunnen met hun verwoesting? We zullen wij wel zingen voor het klimaat!
Wist je dat er ook enorm veel geld gegooid wordt naar marketing om ons te laten geloven dat die industrie duurzaam is? Filmpjes en dure commercials over hernieuwbare energie projecten waar ze mee bezig zijn. Met al dat geld zouden we het écht kunnen doen. Want dit gaat over 5% van hun business. Voor de overige 95% blijven ze gas ontginnen en olie opboren want daarvan worden ze rijk.
En wij arm. De klimaatcrisis is ook een sociale crisis. En daarmee denk ik nu aan de tijd van Daens en de arbeidersbeweging. Zij kwamen ook in opstand en brachten vernielingen aan. Misschien is de tijd van zingen voor het klimaat inderdaad voorbij? Ik vind dat heel sympathiek en creatief. Maar het heeft ons niks, nada, noppes opgebracht. Sinds de oprichting van het IPCC is de jaarlijkse CO2-uitstoot alleen maar verhoogd. Onze stormfuseliers dan toch koesteren?
Toen we hier in 2009 kwamen wonen, lieten we met hulp van Natuurpunt een poelgracht graven achteraan onze tuin. Al snel zat daar heel veel leven in: verschillende soorten libellen, kikkers, salamanders, padden, krinkelende winkelende waterdiertjes. Echt tof! In de weide achter onze tuin groeiden vooral boterbloemen en pinksterbloemen. Het was hier heel romantisch en biodivers.
Maar een jaar of acht geleden, veranderde de bemestingsfrequentie van de weide. Waar er vroeger een keer per seizoen hooi geoogst werd, was dat nu drie keer. En drie keer per seizoen kwam de beerkar kwistig met sleepslangen vloeibare mest sproeien. Of grote karren vaste mest werden tot over de perceelsgrens en tot in de poel gestrooid. Enkele weken na zo’n bezoek, zagen we dan dat het water in de poel bruin werd.
Kikkers verdwenen. Libellen zagen we niet meer. Padden hadden we nog wel. Tot enkele weken na zo’n bezoek. Door al die mest legden ze steeds het loodje.
Ik moet toegeven, het is niet alleen door al die mest. Ook de klimaatcrisis doet het leven in onze poel geen goed. Door de langdurige droogte hadden we al snel heel weinig water in de poel. Daardoor was de stikstofconcentratie natuurlijk ook veel hoger. In de maand mei hadden we nog een stinkende brij vol muggen. Eigenlijk had ik dat water als vloeibare meststof kunnen verkopen!
Het is nu november en de poel staat nog steeds kurkdroog. Vorig weekend hebben we gemaaid. En deze week is de mestkar nog eens geweest. Of dat er hier ooit nog leven zal terugkomen? Ik weet het niet. Met ons nieuwe project ben ik heel blij. Hier hebben toch al wat diertjes een veilig onderkomen gevonden.
Vandaag waren we nog eens te gast bij boer Luc op het Gezonde Plukveld in Merchtem.
De gemeentelijke Noord-Zuid adviesraad en de gemeente organiseerden er een dag in functie van “consumeer met respect voor mens en milieu”. We mochten de leerlingen van het zesde leerjaar van acht scholen uit Merchtem en omstreken het verhaal ‘Onze Aarde Vieren’ vertellen. Ook onze vereniging Velt konden we voorstellen.
Echt tof en boeiend, we hebben enorm genoten van de interactie met de leerlingen. Maar respect voor de leerkrachten, ik zit hier nu pompaf. 😉
Wat zouden wij graag hebben dat ze onthouden:
Dat ze allemaal een beetje ‘Greta Thunberg’ mogen zijn. De meesten wisten wel al heel goed wat klimaatopwarming is en hoe dat komt.
Dat boer Luc, als CSA bioboer veel slimmer is dan president Bolsonaro van Brazilië. Boer Luc verzorgt zijn bodem en helpt insecten terwijl hij super lekkere en mooie groenten kweekt. (Dat konden ze zien.) President Bolsonaro laat de longen van Moeder Aarde platbranden voor intensieve landbouw en palmolieplantages.
Dat er nu nog slaven zijn en dat wij dat systeem in stand houden door kleding te kopen in Primark en andere goedkope winkels. Dat je tweedehands heel toffe en goedkope kleding kan vinden. (Bv. in grote steden kleding/kg) En dat dat voor onze planeet ook beter is omdat dankzij dat hergebruik er minder grondstoffen nodig zijn.
Dat bloemen, fruit, groenten, gras, bomen,… in de tuin nodig zijn en dat we daar geen pesticiden moeten gebruiken. Dat je om over biodiversiteit te leren, bij Velt terecht kan.
We gaven hen ook een opdracht mee naar school. Ze mogen eens nadenken over wat zij, als leerling van het zesde leerjaar nu zouden kunnen doen voor onze planeet. En wat hun ouders zouden kunnen doen. De antwoorden gaan de leerkrachten ons opsturen. Wij gaan die verwerken en de resultaten zullen ook op de website van de gemeente geplaatst worden.
Overmorgen, zondag 25 september ’22 doen we ons verhaal nog eens opnieuw, maar dan voor het grote publiek. Het samen met andere mensen iets kunnen doen voor onze planeet, dat geeft mij moed. Misschien komt het allemaal nog wel goed?
Momenteel ben ik de cursus ‘Klimaatcontact’ aan het volgen.
Waarschijnlijk heb je daar nog nooit van gehoord want de cursus bestaat nog niet zo lang in België. We hadden het er ook over in ‘Onze Aarde Vieren’. Het concept is ontstaan in het Verenigd Koninkrijk en heet daar ‘Carbon Conversations’. Nederland volgde met ‘Klimaatgesprekken’. En nu kan je het ook bij ons volgen.
Bedoeling is dat mensen samenkomen en aan de hand van een boek en werkboek leren hoe ze hun koolstofvoetafdruk kunnen verlagen. En hun handafdruk verhogen. Om de klimaatverandering tegen te gaan. Blogvriendin Loes is één van de coaches en door haar wilde ik er meer over te weten komen.
Een groep bij ons in de buurt vond ik niet en kilometers gaan rijden om te praten over hoe je minder fossiele brandstoffen kan gebruiken, vond ik al te zot. Dus koos ik voor de online versie onder begeleiding van Kathleen en Emeliek. Beide dames doen dat fantastisch! We hadden al vier bijeenkomsten en hebben er nu nog twee tegoed.
We zijn met z’n achten en hebben al enorm veel tips gekregen en gegeven aan elkaar. We werkten al rond wonen, voeding en vervoer. Niemand van ons is ‘klimaatheilig’. En dat moet ook niet. De sfeer in de groep is heel sereen en respectvol.
Tot hiertoe hadden we het altijd over zeer praktische dingen gehad. Over hoe je kan besparen op verwarming. Of lekkere recepten zonder vlees gedeeld. Een ‘vervoersdagboek’ bijgehouden en besproken. Daarbij kwam ook steeds de opdracht om te proberen met andere mensen een ‘klimaatgesprek’ aan te gaan. Zeer boeiend allemaal.
Vorige week kwam de opdracht om eens te verwoorden hoe we ons voelen bij de klimaatverandering. We werden in een ‘break-out groepje’ per twee gezet en ik kwam bij Emeliek terecht. Dat was zo’n zalig gesprek!
De klimaatverandering roept bij mij ambivalente gevoelens op. Ik kan daar soms zo verdrietig, teleurgesteld, kwaad en moedeloos van worden. Zoals toen beslist werd dat vliegtuigtickets binnen Europa 10 € duurder gingen worden om klimaatverandering tegen te gaan. Wat helpt dat nu? De trein moet goedkoper. Zodat mensen andere keuzes kunnen maken. En de échte kost van een vliegtuigreis is veel hoger dan 10 € extra. Van zulke ‘nepoplossingen’ kan ik zo wanhopig worden. Hebben onze politiekers nu echt niet door dat de tijd dringt?!
Langs de andere kant heb ik wel iets gevonden om ermee om te gaan. Ik heb het nooit zo beseft tot ik het vorige week op tv een psycholoog hoorde uitleggen. “ Doorheen alle moeilijke momenten in het leven is het belangrijk dat je jouw doel voor ogen houdt en daarop focust. Je mag je door tegenslagen wel eens laten gaan. Maar denk aan je doel en wat je kan doen om dat te bereiken.” Mijn doel is onze planeet terug in evenwicht brengen. Wat een grootheidswaanzin, ik kan dat natuurlijk niet. Maar dan denk ik aan de quote die Louis De Jaeger vorige week deelde: ‘Als je een probleem wil oplossen dat je nog in je eigen leven kan oplossen, dan denk je niet groot genoeg.’ – Wes Jackson. Zo kan je het natuurlijk ook bekijken.
Door als kleintje mee te proberen dat doel te bereiken, heb ik al heel veel mensen leren kennen. Mensen die ook vanalles willen doen. Met hen erover praten, doet me terug grip krijgen over die negatieve gevoelens. Als ik denk aan wat we misschien wel zouden kunnen bereiken, dan word ik zelfs gelukkig.
En toen zei Emeliek: “Jouw doel is dus ‘Onze Aarde Vieren’.” Dat pakte me zo en toen zat ik bijna te janken van geluk. Dan deelde Emeliek haar gevoelens rond klimaatverandering en dat was zó herkenbaar. De verbondenheid die ik toen voelde, dat deed zo deugd.
Terug in de grote groep praatten we nog verder over die gevoelens. Gelukkig zijn de schermpjes in een zoom-meeting niet zo groot want ik zat weer te vechten tegen opkomende tranen. Het komt misschien nog wel goed met onze planeet. Toch als al deze mensen die ik de laatste tijd leer kennen, blijven verder doen waarmee ze bezig zijn. Doe jij ook mee?
Of wij als kleintjes daar iets over te vinden hebben of daar zelfs iets kunnen aan doen? Enkele jaren geleden ondervond ik professioneel dat dat zeer moeilijk is. Maar daar kan ik uiteraard hier niks over vertellen.
Het zou zelfs goed kunnen dat de gemiddelde lezer hier zelfs niet weet wat hormoonverstoorders zijn. Waarmee ik uiteraard niet wil zeggen dat mijn lezers dom zouden zijn! We krijgen er gewoon geen informatie over.
Wat zijn ze?
Hormoonverstoorders zijn chemische stoffen die het hormonaal systeem van mens en dier ontregelen. Ze zitten in water, bodem, lucht, voeding, speelgoed, cosmetica, bouwmaterialen, kleding, enz. Ze hebben een ‘chronische giftigheid’. Het is niet zo dat je van de x-stof de y-ziekte krijgt. Nee, door de cocktail van al die giftige stoffen krijgen we allerlei ziektes en afwijkingen. Het kan zelfs pas na een generatie duidelijk worden dat er iets mis is. Vooral zwangere vrouwen en baby’s zijn kwetsbaar maar eigenlijk is het voor niemand gezond. In Europa kosten deze stoffen zo’n 150 à 200 miljard euro per jaar. Vooral de blootstelling aan pesticiden jaagt de volksgezondheid op kosten. In België wordt de kost geschat op 4,4 miljard euro per jaar.
En dat ‘de politiek’ daarmee bezig zou zijn, wist je dat?
Ik ben het te weten gekomen dankzij vriendin Barbara die in het federaal parlement zetelt. In haar blog vraagt ze ons om te reageren op ‘NAPED’. Dit is een openbare raadpleging over het ontwerp van het nationaal actieplan hormoonverstoorders. Tot en met 14 februari ’22, 17 uur, kunnen wij, burgers, onze opmerkingen daarover geven.
Dat nationaal actieplan is ontstaan dankzij een informatierapport over hormoonverstoorders. In 2018 heeft de senaat daarover gestemd. Het ontwerpplan is nu klaar en op basis van opmerkingen die ze van de bevolking ontvangen, gaat dit verfijnd worden. (Mijn bedenking hierbij is dat dit in elke krant en op het journaal had mogen meegedeeld worden, maar soit)
Dat plan bevat drie pijlers:
preventie (ons informeren)
reglementering (juridisch kader om ons te beschermen)
wetenschappelijk onderzoek (deze stoffen verder bestuderen)
Doel van dit eerste nationaal actieplan (van 2022 tot 2026) is de blootstelling aan hormoonverstoorders verminderen en onze gezondheid en milieu beter beschermen.
Sinds 2006 is er de REACH-regelgeving waardoor producenten moeten info geven over welke schadelijke stoffen ze gebruiken. Die schadelijke stoffen zijn hier opgelijst. Maar verder dan dit, komen onze beleidsmakers niet. Er is nog altijd geen regelgeving om ons tegen die hormoonverstoorders te beschermen. Probleem is dat er zoveel belangengroepen zijn die vrezen dat als Europa voor de gezondheid van zijn burgers zou kiezen, ze economische schade zullen hebben.
Met het actieplan dat nu in de maak is, gaan onze beleidsmakers ons nog steeds niet kunnen beschermen. Wat ze eigenlijk zeggen, is: “Een gezonde leefomgeving waarin geen hormoonverstorende stoffen zitten, kunnen we jullie niet garanderen. Daarom vragen we jullie om zelf heel bezorgd te zijn en producten waarin deze stoffen zitten, te vermijden.”
Allee zeh! Daar word je toch kwaad van? Ik alleszins wel! Dus wilde ik dat actieplan lezen. Amai, dat was 88 bladzijden vol moeilijke tekst. Welke normale burger reageert daar op?! Ik heb het dus maar diagonaal gelezen en me wat laten helpen door Barbara.
Wat ik schreef als reactie? Dat ik van onze beleidsmakers graag wat meer ambitie zou willen. Dit plan is tijdverlies en een voorbeeld van ‘gelobby’ om zoveel mogelijk partijen ‘content’ te stellen. Het helpt ons niet om het doel te verwezenlijken: de burgers hun gezondheid beschermen.
Naast de drie pijlers zou ik er nog ene aan toevoegen: over de producten die zouden moeten verboden worden.
Bij actie A2 schreef ik dat producten met hormoonverstorende stoffen zouden moeten gelabeld worden met grote waarschuwingen (zoals bij sigaretten) en dat ze op deze producten meer taxen zouden moeten heffen zodat gezonde producten goedkoper worden.
Bij actie B5 merkte ik op dat ze maximaal zouden moeten inzetten op alternatieven die wel gezond zijn. (zoals het voorbeeld in ons boek over de ecologische bouw) zodat de industrie geen reden tot lobby meer heeft omdat hun giftige producten zogezegd ‘onvervangbaar en noodzakelijk’ zouden zijn.
Ga jij ook eens ‘goed je gedacht’ zeggen? Je kan dat hier. Veel succes!
Onze Moeder Aarde is een ‘specialleke’. Gedurende miljoenen jaren was haar klimaat zeer nukkig en grillig. Er waren ijstijden en warmere tijden en die wisselden elkaar voortdurend af. Leven ontstond en verdween weer.
Tot de periode ‘het Holoceen’ aanbrak. Gedurende 10.000 jaren was er een constante temperatuur op onze planeet waardoor er leven en zelfs een beschaving kon ontstaan. Onze planeet was in evenwicht en om dat evenwicht te bewaren heeft ze negen systemen.
Maar toen was er de Industriële Revolutie. Menselijke activiteiten begonnen een enorme invloed te hebben op de planeet. Deze periode wordt ‘het Antropoceen’ genoemd. En de laatste 50 jaar heeft de mens het mooie evenwicht van tijdens ‘het Holoceen’ kapot gekregen. We gedragen ons als pubers en hebben geen respect meer voor de negen grenzen van Moeder Aarde.
Wat zijn die negen grenzen?
De klimaatopwarming
Het ijs op onze planeet
Zowel in het Hoge Noorden (Groenland) als in het Zuiden (Antarctica) hebben we permanent ijs. Dat is echter aan het smelten. Als het permanent ijs op Groenland verdwijnt, zal de zeespiegel wereldwijd met 7 meter stijgen. Als het ijs op het westelijk deel van Antarctica verdwijnt, zal de zeespiegelstijging met nog eens 5 meter toenemen en als het oostelijk ijs verdwijnt, zelfs met 50 meter.
Euh? Dit is al een hele tijd bezig. Waarom zijn we niet bang dat we het ‘tipping point’ zullen bereiken? (het moment waarop de verandering onomkeerbaar wordt, zoals een trein die de afgrond bereikt heeft en niet meer kan stoppen met vallen)
De CO2-concentratie
In de atmosfeer van onze planeet, haar mantel die ons beschermt tegen invloeden vanuit de ruimte, zitten de zogenaamde broeikasgassen. Het zijn er verschillende maar om gemakkelijk te rekenen worden ze allemaal omgezet naar ‘CO2-equivalenten’. Voor de industriële revolutie was de concentratie 260 ppm (parts per million) CO2-equivalenten. Onze planeet had een constante leefbare temperatuur. Door het gebruik van verbrandingsmotoren steeg die concentratie steeds maar en in 1988 bereikten we 350 ppm. Wetenschappers zeggen dat we toen een gevaarlijke grens hebben overschreden.
Ondertussen zitten we al aan 419 ppm en we beginnen vanalles te voelen, ook in Europa: hittegolven, hevige stormen, bosbranden, waterbommen, … Heel voorzichtig zeiden wetenschappers eerst dat we op 450 ppm het ‘tipping point’ zullen bereiken. Het moment waarop de Aarde zichzelf zal beginnen opwarmen. Al denken ze nu, volgens wat ze wereldwijd zien gebeuren, dat dit ook wel sneller zou kunnen zijn.
Naast deze klimaatgrens zijn er ook nog vier biosfeergrenzen, grenzen in de levende Aarde:
2. De landsamenstelling van onze planeet
Onze planeet heeft drie tropische regenwouden (het Amazonewoud, het regenwoud in Congo en dat in Indonesië). We hebben gematigde bossen en boreale wouden (naaldwouden in Rusland en Canada). Er zijn graslanden en watergebieden (wetlands). Deze bossen, graslanden en watergebieden hebben een functie, ze houden het hele systeem in evenwicht.
Het Amazonewoud is men echter massaal beginnen ontbossen omwille van soja- en veeteelt. Doordat het bos zoveel kleiner geworden is, (bomen trekken regen aan) worden de droge seizoenen steeds langer en langer. De bomen sterven en er ontstaat een savannebegroeiing. We hebben al 20% van het Amazonewoud verloren. Al die bomen die er sterven, geven CO2 af. Zo zou één van onze longen van onze planeet de komende 30 jaar wel 200 miljard ton CO2 kunnen afgeven ipv opnemen. Dat komt overeen met alle CO2 die de afgelopen vijf jaar wereldwijd is uitgestoten.
Deze grens hebben we overschreden en we zitten zeer dicht bij een ‘tipping point’.
3. Oceaanverzuring
Door alle CO2 die er neerslaat in de oceanen, worden die zuurder. Hun ph verandert waardoor koraalriffen afsterven.
Het verkeerslicht staat op oranje voor deze grens.
4. De biodiversiteit (soortenrijkdom) op onze planeet
We hebben zo’n 8 miljoen soorten planten en dieren op de Aarde. Eén miljoen daarvan is met uitsterven bedreigd! In 50 jaar tijd hebben we 68% van alle soorten uitgeroeid. Daardoor functioneert de natuur niet meer goed en gaan we onszelf niet meer kunnen voeden. Denk maar aan de vele insecten die verdwijnen. We hebben die echter nodig voor de bestuiving van onze landbouwgewassen. We hebben de natuur uitgemolken. Van alle vogels op Aarde is maar 30% nog wild. Al de rest is pluimvee. En van alle zoogdieren op onze planeet is nog maar 4% wild.
Waar de gevaarlijke grens ligt, kunnen wetenschappers niet zeggen omdat het leven zo ingewikkeld is. We zijn er wel al ver over menen ze. We mogen géén natuurverlies meer hebben, als we het leefbaar willen houden.
5. Zoet water op onze planeet
De hydrologische cyclus is eigenlijk de bloedbaan van Moeder Aarde. Wij in het Westen hebben 3.000 liter water per persoon per dag nodig om in leven te blijven. 2.500 liter hebben we nodig om voedsel te produceren. De rest is nodig voor dagelijks gebruik en hygiëne. Dat zoet water halen we uit rivieren. Er zijn al rivieren die aan het uitdrogen zijn.
Wereldwijd zitten we momenteel nog niet over een onveilige grens maar we stevenen er wel op af. We gaan dus voorzichtig moeten beginnen omspringen met zoet water.
6. De voedingsstoffen stikstof en fosfor op onze planeet
Op een bepaald moment werden kunstmeststoffen ontwikkeld waardoor we in staat waren om de wereldwijde bevolking te voeden. (Niet dat we dat deden. Bij ons hadden we boterbergen en melkplassen en in Afrika stierven mensen van honger) Dankzij kunstmest kreeg onze economie een enorme boost. Maar doseren was moeilijk en het teveel spoelt uit naar het grondwater, onze rivieren en de oceanen. Die worden overbemest en daardoor krijg je een enorme groei van algen. Die algen gebruiken zuurstof. Omdat er minder zuurstof aanwezig is, komt er nog meer fosfor vrij op de bodem van meren en oceanen. (Da’s een systeem dat zichzelf versterkt). Daardoor hebben we al op verschillende plaatsen ‘dode zones’. Er komt geen dierlijk of plantaardig leven meer voor.
Deze grens hebben we al serieus overschreden. Er wordt nochtans geen aandacht aan besteed. We blijven kwistig vee en stalmest én kunstmest produceren.
Dan zijn er nog twee grenzen waarvan wetenschappers nog niet weten waar die liggen:
7. Nieuwe entiteiten op onze planeet
Dit zijn onder andere microplastics en nucleair afval. Hoeveel we daarvan nog mogen produceren, is niet geweten. We kennen de langetermijneffecten nog niet. Of weten nog niet wat de cumulatieve effecten zijn.
8. Luchtvervuiling op onze planeet
Aërosolen of luchtvervuilende deeltjes die een globaal dimeffect hebben. Als we deze niet zouden hebben, was de klimaatopwarming nog veel erger. Alleen hebben die deeltjes een enorme impact op onze gezondheid en onze luchtwegen. Waar deze grens ligt, weten we ook nog niet.
9. De ozonlaag
Waarschijnlijk heb je al wel gehoord van het gat in de ozonlaag? Dat is een gat boven de Zuidpool dat elk jaar in september ontstaat. Door schadelijke gassen (cfk’s) in spuitbussen en oude koelkasten wordt dit gat steeds groter.
Deze grens is de enige grens waar we de goede kant opgaan. Wetenschappers sloegen alarm en eind jaren ’80 reageerde de wereld. De politiek schoot in actie en verbood de schadelijke stoffen die het gat gemaakt hebben.
Gelukkig zijn er voor de andere grenzen ook nog steeds oplossingen. Maar we moeten wel nu eraan beginnen! We hebben nog 8 jaar, de toekomst van onze planeet hangt af van wat we nu tussen 2020 en 2030 gaan doen.
Oplossingen:
minder tot in 2030 geen fossiele brandstoffen meer gebruiken
veel bomen planten
een gezond dieet met veel minder rood vlees en meer planten
een zero-waste / circulaire economie
Ook mensen die niks om de planeet of het milieu geven, zullen hiermee gebaat zijn. Als we binnen de grenzen blijven, zullen wijzelf en onze kinderen gezonder blijven. Er zullen minder conflicten en gevaarlijke situaties uitbreken. En de economie zal stabieler blijven.
Waarop wachten we eigenlijk?
(bron: Breaking bounderies – D. Attenborough, J. Rockström – Netflix)
Eind 2019 deed ik samen met een collega mee met de Klimaatgesprekken van de gemeente waar ik werk. Ik weet dat onze planeet er erg aan toe is, maar besef dat we ons leven toch nog kunnen redden. Wetenschappers vertellen ons hoe we dat kunnen doen. Ze brengen het alleen wat ‘moeilijk’ over en dat schrikt ons, gewone mensen, af.
De collega werd wanhopig omdat het gemeentebestuur de ernst van de situatie niet inzag en geen echte acties wilde ondernemen. Via mail vroeg hij me om eens goed na te denken. Hij vond dat ik een boek moest schrijven. Geen moeilijk boek, iets verstaanbaar, hoopvol waardoor mensen ‘goesting’ krijgen om de klimaatproblematiek van onze planeet aan te pakken.
Eerst moest ik heel hard lachen. Dat kon ik toch helemaal niet?!
Maar het liet me niet meer los. De collega had zijn zaadje geplant maar meer input van hem, kwam er niet meer. Zo’n project wilde ik echter niet alleen doen en dus vertelde ik mijn droom aan Karen, onze voorzitter van Velt Neer Brabant. Zij zag mijn ogen blinken, ging helemaal mee in mijn verhaal en werd even enthousiast. We werden een schrijversduo.
En toen brak er een wereldwijde pandemie uit. Het werd zeer druk op mijn werk in de zorg en de eerste maanden overheerste Covid ons een beetje. Maar we bleven lezen en opzoekingen doen over de problematiek van onze planeet.
We ontdekten dat al vele mensen de weg naar de ‘oplossingen’ ingeslagen zijn. Er begint vanalles te groeien waardoor het voor Moeder Aarde goed gaat uitdraaien. Het is alleen nog een beetje te stil rondom deze projecten. Er worden geen megagrote reclamecampagnes voor gedaan. Want er kan niemand specifiek rijk van worden. Nochtans gaan we er allemaal rijker van worden. En daarom willen wij het graag met iedereen delen!!!
We deden de interviews met deze mensen via videocall. Want omwille van de lockdown mochten we niemand fysiek ontmoeten. Eigenlijk waren deze gesprekken als een medicijn voor ons. Ook al werden we als sociale mens beknot, wij haalden enorm veel energie uit de online ontmoetingen die we hadden. En we schreven en schreven … en belden met elkaar … soms tot wanhoop van onze huisgenoten. ‘Zijn jullie woorden nu nog niet op?!’ vroegen die soms.
En nu is ons kindje af! Het werd zeer snel opgepikt door uitgeverij Stichting Kunstboek. Zij waren benieuwd over hoe wij onze Aarde willen vieren en ze waren gecharmeerd door ons hoopvolle verhaal. We voelden tijdens onze gesprekken met de uitgever heel snel aan dat we op dezelfde golflengte zaten.
Kom je graag meer te weten over Nuova, onze Moeder Aarde? Het boek ‘Onze Aarde Vieren – Enthousiasme in tijden van klimaatverandering’ (ISBN 978-90-5856-674-4) is verkrijgbaar in de boekhandel vanaf eind oktober voor 24,95€.
Vanaf 30.8.2021 tot 10.10.2021 te koop als pre-sale pakket via http://www.ortiga.be. Je krijgt dan voor 24.95€ een gesigneerd exemplaar door ons beiden en een limited edition ‘Onze Aarde Vieren’ tisane gratis thuis bezorgd uiterlijk 1 week voor de officiële release datum.
Eigenlijk moet ik toegeven dat ik het niet zo heel erg gevolgd heb. Want van politieke discussies en welles-nietes spelletjes word ik niet echt gelukkig. Maar in het kader van de recente overstromingen en klimaatrampen, zelfs in België, is dit wel zeer actueel geworden.
Ik heb de toestemming van de voorzitter van onze plaatselijke Natuurpuntafdeling om een stukje van de afdelingsnieuwsbrief te delen.
Volgens de laatste ontwikkelingen is de gemeente afgestapt van het oorspronkelijke plan om de verlenging van het fietspad ten noorden van de Watermolenstraat volledig te laten verlopen langs de oude spoorbedding tot aan het treinstation. Uiteindelijk zien ook zij in dat de impact op de bestaande natuur en bos toch zeer groot zijn. Er werd een bijkomende studie uitgevoerd naar alternatieve tracés die elk een score kregen via een multicriteria-analyse. Na beraadslaging kiezen de gemeente en de provincie nu voor een scenario waarbij deels wordt afgeweken van het historische tracé. Deze zogenaamde variant 7 dwarst de Watermolenstraat en volgt de oude treinbedding tot net voorbij de visput (Kalkput) om dan diagonaal een laaggelegen weide te kruisen en iets verderop aansluiting te geven op een veldbaantje naar de Drietorenstraat.
Natuurpunt en de buurtbewoners blijven echter bij hun standpunt dat een functionele fietssnelweg F27 hier niet nodig is en dat variant 2 via de Watermolenstraat en Drietorenstraat te verkiezen is als veilige fietsverbinding langs bestaande wegen. De multicriteria-analyse is een subjectieve beoordeling waarbij sommige criteria als extra betonnering, zwerfvuil, versnippering en andere negatieve aspecten niet aan bod komen. Het voorkeursscenario van gemeente en provincie loopt nog steeds een tweehonderdvijftig meter op de vroegere spoorbedding met het onvermijdelijke gevolg dat volwassen bomen zullen moeten gekapt worden. Uiteraard zal de natuur en het rustgebied van vele dieren worden verstoord. De weide die diagonaal gekruist wordt, is een overstromingsgevoelig weiland dat elke winter onder water komt te staan! Hier een fietsostrade doortrekken is totaal onverantwoord. Gebruik het voorziene budget o.a. om de bestaande route te verbeteren en om de veiligheid, vooral ter hoogte van de oversteekplaatsen, te versterken. Het geld verkwisten aan de dure aankoop (onteigening) van bos en landbouwgronden om deze te betonneren, te versnipperen, op te hogen,… en het mooie landschap te ontsieren, is niet meer van deze tijd en in tegenspraak met de eigen doelstellingen van de overheid (betonstop, ontsnippering, ruimte voor water, meer bos,…). We hopen dat gemeente en provincie zich nog bedenken en kiezen voor de meest logische oplossing, nl. de bestaande route via de Watermolenstraat en de Drietorenstraat
foto Eric Daelemans – Foto van 4/02/2021 – fietssnelweg F27 gaat door lage, natte weide van linksboven (visput of ‘Kalkput’) naar rechtsonder! foto Eric Daelemans – Foto van 4/02/2021 – de 4 meter brede fietssnelweg F27 volgt het water: komende van links en via het veldbaantje naar de Drietorenstraat
Ik ben zeker niet tegen fietssnelwegen, integendeel! We kunnen echt nog wat leren van onze Noorderburen wat fietsinfrastructuur betreft. Maar hier snap ik de gemeente en provincie niet. Vooral omdat er in de Watermolenstraat zelf een mooi breed fietspad is en in de Drietorenstraat nieuwe, brede fietspaden zijn aangelegd. Waarom moet 400 meter daarnaast natuur- en overstromingsgebied opgeofferd worden? Ik vraag me zelfs af of de afstand die de fietsers zouden moeten afleggen langs die fietssnelweg niet hetzelfde is als langs de bestaande wegen. Ik begrijp de buurtbewoners en onze Natuurpuntafdeling. Als dat overstromingsgebied verhard en opgehoogd wordt, waar moet het water dan naartoe? En moesten gemeenten niet gaan ontharden en meer ruimte aan natuur geven ipv verharden?
Hier kan je ook op Ring-tv nog eens zien waarover het gaat.
Wat heb ik gemist waardoor ik de gemeente en provincie niet snap?
Ons verhaal is af! Yes! Eigenlijk zijn we best wel fier op ons kindje. Karen en ik hebben er zoveel plezier aan beleefd en het is echt mooi.
Momenteel zijn we druk aan het herlezen en nog wat kleine dingen aan ’t veranderen. Deze week hadden we een videocall met de leesfee, Emy Geyskens. Zij schreef al 60 kinderboeken en maakte ons wat wegwijs in de wereld van uitgeverijen. Zo boeiend!
We hebben onszelf nog maar eens een deadline opgelegd. Tegen woensdag moet ons script volledig herlezen en af zijn. Dan gaat het naar mijn nichtje. Zij doet op haar werk eindredactie en wil ons schrijfsel ook wel eens onderhanden nemen. Begin juni willen we het dan opsturen naar een uitgeverij.
We hebben al besloten dat we niet met een grote, commerciële partner willen werken. Het zou niet kloppen met ons verhaal. We schrijven over duurzaamheid en we laten lokale wereldverbeteraars aan het woord. Stel je voor dat ons gedrukt boek dan zou komen vast te zitten op een schip in het Suezkanaal! We zien onszelf dan weer wel liggen in zo’n schattig, klein boekenwinkeltje gelijk ’t Oneindige verhaal.
We gaan dus voor een kleine uitgeverij. Dan hebben we veel meer kans dat onze fotograaf ook zijn ‘eigen goesting’ mag doen. Of misschien geven we ons boek wel zelf uit? Dan zoeken we een professionele eindredacteur, vormgever en drukker. Nog veel werk voor de boeg, maar zo plezant!
groengenot 