Net voor de corona-lockdown (wat waren dat zalige tijden) had ik de gelegenheid een lezing van Wim Collet bij te wonen.  Wim is landschaps- en tuinarchitect en docent.  Dus hij kan heel boeiend vertellen.  De provincie Vlaams-Brabant en de Regionale Landschappen hadden hem uitgenodigd om tips te geven hoe we onze tuinen kunnen aanpassen aan het veranderende klimaat.

Zijn presentatie kan je op deze pagina vinden.

Het is heel boeiende materie en er is echt ’t één en ’t ander serieus binnen gekomen bij mij.

Wim legt eerst uit wat er momenteel mis loopt.

Er is een toename van de hoeveelheid regenwater in l / vierkante meter / jaar.  Toch verlaagt de grondwaterspiegel serieus ondanks die meer regen.  Omdat de bodem bijna niet meer doorlaatbaar is, wij verharden te veel, loopt veel water verloren door de riolering.  Eigenlijk zou elke druppel hemelwater die op een terrein valt en niet huishoudelijk gebruikt wordt, op hetzelfde terrein moeten kunnen infiltreren.  Zo krijgt je tuin een betere vochtbalans en is er een toename van de grondwaterstand.

Hij toonde een kaart over kwetsbare bodems.  Grond die uitgedroogd is, heeft 500 tot 1000 jaar nodig om terug in de juiste structuur te komen.  België staat even rood gekleurd als de Sahel!

Dan is er ook het hitte-eiland effect.  Op hete dagen is het in steden met veel bebouwing 9°C warmer dan buiten de stad!

Als je een tuin hebt, kan je echt een verschil maken als het gaat over klimaatverandering of biodiversiteit!!!

Want in Vlaanderen bestaat 9 procent van het land uit privétuinen!  Natuurgebieden nemen maar 3 procent in en bossen 11 procent.  Ik word daar blij van als ik er iets kan aan doen en grijp heel graag deze kans met beide handen.

Wat kunnen we doen?

Eerst en vooral verhardingen beperken.  Geen cement of stabilisé gebruiken onder terrassen maar wel zand of gebroken betonpuin.  Dat is even sterk en beter waterdoorlaatbaar.  (geen mengpuin want dat koekt onregelmatig bijeen en dan zakt je terras scheef)  Geen geotextiel gebruiken want dat vervilt en is dan niet meer doorlaatbaar.  Ook gronddoeken (de zogezegde worteldoeken die toch niet helpen, wortels boren zich daar door) houden water tegen en maken het bodemleven kapot.

Maar ook kortgeschoren gazon hoort eigenlijk bij verharding volgens hem.  De wortels zijn even kort als het gras zelf.  Daardoor wordt het zo vlug dor bij aanhoudende droogte.  En bij stortbuien dringt maar 30% van het water door de bodem.  De rest spoelt weg naar de riool.

Nog veel erger is kunstgras!  Dat heeft maar 10% infiltratie en indien op stabilisé gelegd, 0%!  Je draagt ook bij aan de plasticsoep en wat biodiversiteit betreft, tja …  Daarbij is dat ook zwaar om te onderhouden.  Je moet dat stofzuigen en het mos eruit krabben.

En dan die ene trend: de ‘steentuinen’ …

Drie dingen die we echt kunnen doen:

1. Een ‘wadi’ aanleggen.  Klinkt moeilijk maar zelfs ik kan dit! Het is een ‘uitdieping’ in het gras waar niet langer dan 24 u water blijft instaan.  Je kan dit in de vorm van greppels van ‘1 schup’ breed en diep maken.  Het regenwater na een fikse bui blijft daarin staan en loopt niet direct naar de riolering.  Je kan die wadi zelfs beplanten met planten die er geen probleem van maken om wisselend nat / droog te staan.

Ik maakte iets gelijkaardig hier.  Het is minder diep dan een echte wadi, ik verwijderde gewoon de graszode.  Maar bij hevige regenval merk ik wel dat het water daar even blijft staan.  Het is dus ook een goede ‘waterretentiezone’.

2. De bodem zoveel mogelijk bedekken met planten of mulch.  Een bodem moet je koesteren!  Heb uw bodem lief, zet hem niet in zijn blootje!  Als je dezer dagen langs velden rijdt, waar aan gangbare landbouw gedaan wordt, dan zie je de grond stuiven en wegwaaien door de wind.  Dit is erosie.  Door het gif en de chemische meststoffen is die bodem dood.  Geef hem liever een goede mulchlaag.  Zo zorg je voor een goede kruimelstructuur en bodemleven en heeft hij een maximale infiltratie en capillaire werking.

3. Maak een goede plantenkeuze.  Ga niet zomaar naar een tuincentrum maar naar een plantenkwekerij.  We hebben er heel veel in Vlaanderen.  Maar die planten worden vooral uitgevoerd en in de tuincentra komen alleen enkele algemene soorten terecht.  Da’s spijtig eigenlijk hè.  Hoe komt het dat de Vlaming de weg er naartoe niet vindt?

Over die plantenkeuze kan ik hier nog wel efkens doorgaan maar dan wordt dat hier te lang.  Voorzie zeker een boom die mag groeien.  Een boom die steeds moet ingekort worden, da’s zo zonde.  Geen plaats voor een boom?  Kies dan een klimplant.  Zelfs voor uw huis is een klimplant geen gevaar, integendeel: dat isoleert.  Ze houden je muren droger en in de zomer koeler.

Ben je net als ik helemaal enthousiast over deze materie?  Dan kan je een profiel aanmaken van je tuin op mijntuinlab.be.  Je krijgt daar heel wat tips en info en je kan je tuinscore berekenen.  Ik kreeg 91%.  Hoeveel is jouw score?